Mantar Hastalığı Nedir?

Tıpta mikoz olarak da adlandırılan mantar hastalığı, tek hücreli mantarların neden olduğu bir tür enfeksiyon hastalığıdır. Birçok mantar türü deride enfeksiyonlara neden olabilmektedir. Deri üzerinde çoğalmaları sonucu deride kızarıklık, şişlik, kaşıntı gibi birtakım belirtiler ortaya çıkmaya başlar.
Mantar enfeksiyonları; farklı bölgelerde gerçekleşmekle birlikte renk, doku ve görüntü değişiklikleri, kaşıntı, akıntı gibi birçok belirtiyle kendini gösterebilir. Vücutta sıklıkla saçlı deri, tırnaklar, vajina, makat, eller, ayaklar ve kasık gibi bölgelerde oluşur.  Belirtilerin hasta tarafından fark edilmesi kolaydır.
Hava sıcaklığının yüksek olması nedeniyle yaz aylarında mantarların çoğalma yeteneği çok daha fazla olduğundan hastalığın görülme sıklığı yaz mevsiminde artar. Zamanında tedavi edilmezlerse yayılabilir ve farklı enfeksiyonlara yol açabilirler.
Bu nedenle mantar hastalığı belirtileri yaşayan kişiler bir hekime başvurmalıdır. Ayrıca  tarak, terlik, ayakkabı gibi kişisel eşyaları başkalarıyla ortak kullanmamaları gerekmektedir.

Mantar Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Deri üzerinde oluşan vücut mantarlarının yaygın belirtileri arasında şunlar yer alır:
Kaşıntı
Tahriş
Deride pullanma ve döküntüler
Kızarıklık ve şişlik
Deride kabarcıklar
Bunların yanı sıra yaygın görülen mantar enfeksiyonlarından bir tanesi olan tırnak mantarında tırnak üzerinde renk değişikliği, şekil bozukluğu gibi belirtiler söz konusudur.
Vajinal mantar yaşayan bireylerde ise kaşıntı ve kızarıklığın yanı sıra genellikle vajinal akıntı görülür.

Mantar Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Mantarların çoğalarak enfeksiyona yol açmasında risk faktörü olarak değerlendirilebilecek bazı nedenler şunlardır:
Obezite
Duş veya terleme sonrası cildin tam olarak kurumaması ve nemli kalması
Dar kıyafetler giymek
Hava geçirgenliği düşük, terlemeyi artıran kumaşlara sahip giysiler giymek
Ayakların uzun süre ayakkabı içinde kalması
Hamilelik
Antibiyotik kullanmak
Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklara sahip olmak veya buna yol açan ilaçlar kullanmak
Sağlıksız ve dengesiz beslenme
Mantar enfeksiyonu olan bir birey veya hayvan ile temas halinde olmak
Havuz, duş, küvet gibi ortak kullanım alanlarını kullanmak veya havlu, çarşaf, terlik, ayakkabı gibi bulaşma ortamı oluşturan kişisel eşyaları başkalarıyla ortak kullanmak
Hijyene gereken özeni göstermemek, iç çamaşırlarını yeterli sıklıkla değiştirmemek
Cilt sağlığına uygun olmayan kimyasallar ve bakım ürünleri ile cildi temizlemek
 

Mantar Hastalığı Çeşitleri Nelerdir?

Tırnak Mantarı: Genellikle ayak başparmağında görülür, tırnakta sarı veya beyaz renkli renk değişiklikleri ile kırılganlaşma, şekil bozukluğu gibi sorunlar ortaya çıkar. Zamanla farklı tırnaklara da yayılım gösterebilir.
Vajinal Mantar: Vajinal mantar kadınlar arasında oldukça yaygın görülmektedir. Şiddetli kaşıntıya neden olması sebebiyle günlük yaşamı önemli ölçüde zorlaştırabilir. Tedavi edilmemesi halinde ise şiddetlenerek üreme organlarını etkileyebilecek sorunlara yol açabilir.
Kasık Mantarı: Erkek bireyler arasında daha yaygın görülen kasık mantarında kaşıntı ve yanma sorunu oldukça rahatsız edici olabilir. Bazı durumlarda cinsel organları da etkileyen kasık mantarı vücuttaki farklı bölgelerde oluşan mantar enfeksiyonlarından da bulaşmış olabilir.
Ayak Mantarı: Ayakların ayakkabı içerisinde uzun süre nemli kalması veya ortak kullanım alanları nedeniyle oluşan ayak mantarı; kaşıntı, pullanma, kötü koku, çatlama, şişlik ve ağrıya neden olabileceği gibi tedavi edilmemesi durumunda bakteriyel enfeksiyonlarla da birleşebilir.
Tinea Capitis: Trikofiton ve Mikrosporum gibi etkenlerden kaynaklı olarak ortaya çıkan tinea capitis genellikle çocukları etkileyen ve bulaşıcılık oranı oldukça yüksek bir mantar hastalığıdır. Tedavinin gecikmesi halinde kalıcı saç kaybına neden olabilir:
İntertrigo: Nemli iklimlerde yaşayan bireylerde ve özellikle de kilolu bireylerde sıklıkla görülen intertrigo, derinin katlanma yaptığı bölgelerde ortaya çıkar. Bu bölgelerde sürtünme, nem ve sıcaklık artışına bağlı olarak görülen mantar enfeksiyonu genellikle kaşıntı ve yanma ile kendini gösterir.
Makat Mantarı: Makat bölgesinde oluşan mantar enfeksiyonu genellikle Candida Albicans adlı mantar türünden kaynaklı oluşur, şiddetli kaşıntı ve yanmaya neden olarak günlük yaşamı zorlaştırabilir.
Dil Mantarı: Dil yüzeyinde beyaz veya yeşil renkli bir tabakanın oluşması ile karakterize olan dil mantarı ağızda kötü koku, tat alma sorunları gibi olumsuzluklara yol açabilir.

Mantar Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Mantar enfeksiyonlarının büyük bir kısmı hastalığın başlangıcında belirgin belirtiler gösterdiği için hastalar tarafından fark edilmeleri kolaydır.
Hastaların belirtiler başladığında bir sağlık kuruluşlarına başvurması hastalığın ilerlemeden tedavi edilmesi açısından oldukça önemlidir.
Mantar enfeksiyonunu işaret eden bulgularla dermatoloji (cildiye) polikliniklerine başvuran hastalarda hekim tarafından fizik muayene yapılarak teşhiste bulunulabilir.

Mantar Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mantar tedavisi, enfeksiyonun geliştiği bölgeye ve şiddetine göre hekimler tarafından hastaya özgü bir şekilde gerçekleştirilir. Tedavi de birçok mantar türü için antifungal ilaçlardan yararlanılır.
Antifungal ilaçlar topikal krem ve pomadlar şeklinde olabileceği gibi ağız yoluyla alınan haplar şeklinde de olabilir.
Mantar enfeksiyonlarda mantarın görülme yeri ve türüne göre tedavi hekim tarafından belirlenmelidir. Hastalar tarafından hekim önerisi olmaksızın bilinçsiz şekilde yapılan tedavi uygulamaları enfeksiyonu çok daha şiddetli boyutlara ulaştırabilir.