Kulak Enfeksiyonları

Dış Kulak Yolu Enfeksiyonu (Otitis Eksterna), kulağın dış kulak yolu olarak adlandırılan bölümünde olmaktadır. İlerleyen durumlarda bu enfeksiyon orta kulağa yayılabilir (Otitis Media),  hatta iç kulak enfeksiyonuna sebep olabilir (Labirentit, Nörinit).

Dış Kulak Yolu Enfeksiyonunun Nedenleri Nelerdir?

Dış kulak yolunun ph'ı düşüktür (asidik) ve yağ bezleri yağ salgılar. Diğer bezler de sekresyon ile lizozom salgılamaktadır. Dış kulak epiteli dışa doğru göç ederek kendi kendini temizleme (ototemizleme) mekanizmasına sahiptir. Bütün bunların bozulması enfeksiyon için zemin hazırlar. Alerjide ph alkalileşir. Koruyucu tabakanın azalması, (özellikle havuz suyundaki klor) kulak kirinin birikmesi (buşon), mekanik uyarılar (kulak çubuğu ve yabancı cisimler ile kurcalama),  sekresyonların içerisindeki değişiklikler ve dışarıdan bakteri ilavesi gibi nedenlerle dış kulak yolu iltihabı gelişir.                       

Orta kulak iltihabında dış kulak yolu daralmaktadır. Sekresyon (akıntı) olabilir. En önemli bulgu şiddetli ağrıdır. Kulağa dokunmak ve basmakla ağrı artar.

Enfeksiyon 15 günden uzun sürerse kronikleşir. Enfeksiyon kemik ve beyin bölgesine yayılabilir.

Dış kulak yolunda mantar (Otomikoz) veya virüs de (Zoster Oticus) enfeksiyona yol açabilir.

Tedavi ve Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Hastaya lokal (kulak damlaları) veya sistemik antibiyotik verilir. Antiseptik solüsyonlar ile temizlenir. Fronkül, karbonkül, apse gibi ileri enfeksiyonlarda lokal müdahale veya kulağa tampon konulması (meç) gerekebilir.

Yüzmeden, özellikle havuza girmeden önce kulakları tıkamak koruyuculuk sağlar.

Orta kulak, kafa içi komşuluğundan dolayı komplikasyonlar açısından önemlidir.

Orta Kulak Enfeksiyonu Neden Oluşur?

Dış kulak yolu iltihabının orta kulağa yayılması, burun ve boğaz enfeksiyonlarının orta kulak havalanma kanalından (Östaki Borusu) yayılması, çocuklarda geniz eti (Adenoid) ve bademciğin büyüklüğü, sinüzit, yüksek basınca maruz kalmak (dalmak, uçağa binmek), alerjik nedenler, tümör gibi nedenlerle orta kulak iltihabı oluşabilir.

İşitme azlığı, kulak ağrısı, kulakta tıkanma hissi, kulak akıntısı, çınlama gibi şikayetler de görülebilir.

Orta Kulak Enfeksiyonunda Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Tedavi, nedene yönelik olmalıdır. Geniz eti ve bademcik büyük ise alınır. Enfeksiyon, antibiyotik ile tedavi edilir. Alerji var ise tedavi edilir. Havalanma kanalı tıkanıklığına bağlı hastalıklarda kulak zarına tüp koymak gerekebilir.

Orta kulağa ait enfeksiyonlar ise kafa içi komşuluğuna bağlı hayati komplikasyonlar nedeni ile daha önemlidir. Otitis media olarak geçen bu enfeksiyonlar akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olabilirler. Şiddetli ağrı, işitme kaybı ile seyrederler ve yüksek ateş olabilir. Orta kulak enfeksiyonu, kulak zarı delindiği takdirde dışarıya akıntı şeklinde görülebilir. Genellikle 1-2 haftada iyileşir. Orta kulak enfeksiyonu “Mastoidit”e (kulak kemiği iltihabı) yol açar.

Orta kulakta tanı, muayene (otoskopi) ile konulabilir. Ayrıca odyolojik test, kulak röntgeni (Schüller Grafisi), tomografisi ya da MR ile tanıya yardımcı olunur. Akıntı varsa kültür alınabilir ve böylece mikrobun cinsi saptanır.          

Tedavide sistemik antibiyotik verilir. Mantar saptanmışsa mantar tedavisi (antimikotik) verilir. Kemik enfeksiyonlarında (mastoidit); yüz felci (fasiyal paralizi), beyin enfeksiyonu (Menenjit), iç kulak enfeksiyonu (Labirentit) riski mevcuttur ve cerrahi tedavi gerektirir. Delinmiş kulak zarı (Perfore Otitis Media) tedavi edilmezse kulak zarına kapatıcı ameliyat (Timpanoplasti) gerekebilir. Yine orta kulak iltihabına yol açan diğer nedenler (geniz eti, burun kemiği eğriliği, polip, tümör, yabancı cisim, travma) varsa tedavi edilmelidir.

Grip, kızamık, kızıl, sinüzit, alerji, boğaz enfeksiyonu, basınca maruz kalmak (uçak yolculuğu, dalmak, darbe) gibi nedenler de  orta kulak enfeksiyonuna yol açabilir.

İç Kulak Enfeksiyonunun Nedenleri Nelerdir?

İç kulak enfeksiyonları nadir görülmektedir (Labirentit, Nörinit). Genellikle baş dönmesi, bulantı, kusma, kulak uğultusu ve işitme kaybı gibi şikayetlerle başlar. Ağrı ve ateş yoktur. Orta kulak hastalıkları nedeni ile oluşabildiği gibi sistemik hastalıklar da (yüksek tansiyon, kan hastalıkları, göz, boyun ve beyin hastalıkları gibi ) neden olabilmektedir. Tedavisi nedene yöneliktir.

Kulak enfeksiyonları en sık olarak; dış kulak yolu, orta kulak ve sonrasında iç kulak olmak üzere 3 bölümde görülürler. Kulak enfeksiyonlarında en önemli etken korunmaktır. Bunun için kulak çubukları kullanmamak, kulak kirleri birikiyor ise düzenli olarak temizletmek, denize ve havuza girerken kulaklık kullanmak, ani basınç ve yüksek seslerden kaçınmak gerekmektedir.

Alerji, geniz eti, bademcik ve üst solunum yolu enfeksiyonları gibi nedenler var ise tedavi ile enfeksiyonlardan büyük oranda korunmak mümkündür.