İnsanların ortalama yaşam süresi giderek artmaktadır. Yaşlı nüfusun artması, yaşla birlikte ortaya çıkan hastalıkların artmasını beraberinde getirmektedir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte Alzheimer hastalığına yakalanma riski de artmaktadır. Alzheimer hastalığı dışında ilerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan unutkanlık da sık rastlanılan bir sağlık problemi haline gelmiştir. Demansı olmayan yaşlı popülasyon içerisinde, hafızada önemli değişiklikler olabilmektedir. Yaşlanmayla ortaya çıkan unutkanlıkla başa çıkabilmek için çeşitli araştırmalar yapılmaktadır.
Fiziksel Aktivite Yaşlanma ile Gelen Hafıza Kaybına Karşı Direnci Artırıyor
Fiziksel aktivitenin mental sağlığa olumlu etkileri bilinmektedir. Depresyon ve anksiyete üzerinde olumlu etkileri olduğu gibi, tüm yaş gruplarında hayat kalitesini artırır. Özellikle yaşlı bireylerde egzersiz, hafıza kaybına karşı koruyucu bir etkiye sahiptir. Yapılan son araştırmalar, egzersiz yapan bireylerin hafıza testlerinde, hareketsiz bireylere göre daha başarılı olduklarını ortaya koymaktadır.
Egzersiz, hipokampus içinde bulunan “dentat girus” bölgesini hedef alır. Dentat girus, birçok erişkinde 30 yaş civarında yaşla ilgili hafıza kaybından sorumlu olan beyin bölgesidir. Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi’nde geliştirilen MR teknikleri sayesinde, egzersiz sonrası dentat girus bölgesinde sinir hücrelerinin büyüdüğü gösterilmiştir.
Farelerde yapılan deneylerde, dentat girusun yeni nöronların oluştuğu bir beyin alanı olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, fiziksel aktivitenin yaşla ilişkili hafıza kaybına karşı en etkili yöntemlerden biri olduğunu desteklemektedir.
Diyet ve Doğru İlaç Kullanımı Hafıza Üzerinde Olumlu Etkilere Sahip
Kandaki kolesterol ve oksidatif stres miktarının artışı hafıza kaybıyla doğrudan ilişkilidir. Çeşitli araştırmalar, antioksidanlar ve kolesterol düzenleyici ilaçların bu etkiyi azaltabileceğini göstermektedir. Dengeli beslenme, egzersiz ve ilaç tedavisi kombinasyonu, yaşlanmayla ortaya çıkan hafıza kaybını yavaşlatmak için etkili bir yol olarak değerlendirilmektedir.
1 Saatlik Aerobik Egzersiz Hafızaya İyi Geliyor
Araştırmacılar, hafıza kaybını önlemek için hangi egzersiz türlerinin en etkili olduğunu belirlemeye yönelik çalışmalar yürütmektedir. Bazı çalışmalarda, 60 dakikaya kadar artırılabilen orta yoğunluklu aerobik egzersizlerin bilişsel fonksiyonları olumlu etkilediği gösterilmiştir. Farklı egzersiz protokollerinin etkileri karşılaştırılmış ve hafif-orta şiddetli egzersizlerin en yüksek faydayı sağladığı belirlenmiştir.
Ancak, uzun süreli ve aşırı yoğun egzersizlerin su kaybına neden olarak hafıza üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Fiziksel aktivite türü, kişinin sağlık durumu, fiziksel kapasitesi ve tercihlerine göre şekillendirilmelidir (yürüyüş, yoga, yüzme vb).