1 Aralık Dünya AIDS Günü olarak ilan edilmiştir.

Dünya AIDS Günü’nün 35. yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından AIDS’e son vermek için “Toplulukların Öncülük Etmesine İzin Verin!” sloganıyla etkinlikler yapılacaktır.

HIV (Human Immunodeficiency Virus), AIDS (Acquired Immuno Deficiency Syndrome) etkeni virüstür. Çoğu zaman kavram kargaşası olsa da hastalık için genellikle HIV/AIDS enfeksiyonu tanımı kullanılır. İlk olarak 1981 yılında homoseksüellerde tespit edildiği için uzun yıllar sadece homoseksüellerde görülen bir hastalık olarak tanımlanmıştır.   Bugün ise heteroseksüel yayılım enfeksiyonların % 60-70’ini oluşturmaktadır.

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS)’nın yayımladığı küresel HIV ve AIDS istatistikleri - 2022 Raporuna göre; Dünya genelinde 38,4 milyon kişi HIV enfeksiyonu etkisi altındadır. Türkiye'de 2023 yılında 41 bin 732 kişinin HIV pozitif birey olduğu ve bu vakaların %81,5'nin erkek, %18,5'inin kadın, %16.1'inin ise yabancı uyruklu kişilerden oluştuğu tespit edilmiştir.

HIV virüsünün başlıca bulaş yolları;

• Enfekte anneden bebeğe bulaş
• Kan ve kan ürünleri ile bulaş
• Tıbbi girişim sırasında bulaş (enjektörler veya cerrahi aletler gibi)
• Sağlık personeline bulaş
• Cinsel temas yoluyla bulaş

Bunların dışında sauna, havuz, banyo, tuvalet, dokunmak, sarılmak, ortak giysi kullanmak, ortak cep telefonu veya telefon kulaklığı kullanmak, sivrisinek ısırması, kene veya diğer böceklerin ısırıkları gibi nedenler ile HIV bulaşmadığı gösterilmiştir.

Yukarıdaki bulaş yolları içinde sağlıklı kişilerin kendi korunma yöntemlerini uygulayabileceği en önemlisi cinsel temas yoludur.

Cinsel temas en sık bulaş şeklidir. Hem erkeğin hem de kadının salgılarında HIV bulunmaktadır. Deri, damak, diş etleri ve dilde yara yoksa nu yollardan virüs bulaşmamaktadır. Enfeksiyonun gelişmesi için virüsün kana geçmesi gerekmektedir. Bu nedenle ağız veya vajinal mukozada yaralanma varsa bulaşma olasılığı yükselmektedir. Bulaşma için cinsel temasın sayısının önemi yoktur, ancak temas sayısı arttıkça risk yükselmektedir.

• İspatlanmış HIV enfeksiyonu (özellikle ilerlemiş enfeksiyonlarda virüs yükü fazladır),
• Anal temas,
• Menstrüasyonun varlığı (kadının adet döneminde olması),
• Başka cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların varlığı

bulaşma riskini artırmaktadır. Kadınların spiral kullanımının riski artırdığı yönünde kanıt bulunamamıştır.

Cinsel temasta kadınların erkeklere göre iki kattan daha fazla risk altında olduğu tespit edilmiştir.

Korunmada önemli olan teması engellemektir. Bu nedenle tek partner ilişkisi her zaman güvenlidir. Bunun dışında enfekte olduğu bilinen kişiler ile cinsel temasa girilmemelidir.

Erkekler için sağlamlığından emin olunan lateks kondomlar (prezervatif) koruyucudur.

Kadınlar için de doğru kullanılan intravajinal kondomlar etkilidir. Her kondom sadece bir kez kullanılmalı, ilişkiden hemen sonra çıkarılmalıdır.

HIV bulaşını engellemek için alacağınız önlemler;  Frengi (Sifiliz), Bel Soğukluğu (Gonore), Hepatit B, Genital Herpes gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkları da engelleyecektir.

Sağlıklı günler dilerim.

AIDS’e son vermek için “Toplulukların Öncülük Etmesine İzin Verin!”