Burun Kanaması Nedir?

Burun kanaması, tıbbi adıyla epistaksis, burnun iç kısmındaki kılcal damarların zarar görmesi sonucu oluşan bir durumdur. Genellikle zararsız olan bu kanamalar, bazı durumlarda ciddi sağlık problemlerinin belirtisi olabilir.

Burun Kanaması ile İlgili İlginç İstatistikler

• Burun kanamaları, dünya genelinde acil servislere başvuruların yaklaşık %10'unu oluşturmaktadır.
• Çocuklarda burun kanamalarının %90’ı ön burun kanamalarından kaynaklanırken, yetişkinlerde arka burun kanamalarının görülme sıklığı daha yüksektir.
• Yüksek tansiyonu olan bireylerde burun kanaması riski, normal tansiyona sahip bireylere göre %30 daha fazladır.

Burun Kanaması Çeşitleri

1. Ön Burun Kanaması: Burun içini ikiye ayıran septum bölgesindeki kılcal damarların çatlaması sonucu oluşur. Çoğunlukla kendiliğinden veya basit müdahalelerle durdurulabilir.
2. Arka Burun Kanaması: Burun arkasındaki daha büyük damarların kanaması sonucu oluşur. Şiddetli ve kontrol altına alınması zor olabilir, bu nedenle acil tıbbi müdahale gerektirebilir.

Burun Kanaması Neden Olur?

Burun kanamalarının başlıca nedenleri şunlardır:

• Travma: Yüze veya burna alınan darbeler, burnu karıştırmak ya da sert sümkürmek burun içindeki damarları zedeleyebilir.
• Kuru ve Soğuk Hava: Nem oranı düşük ortamlarda burun içi kuruyarak hassaslaşır ve kanamaya neden olabilir.
• Yüksek Tansiyon: Kan basıncının artması burun damarlarını zorlayarak kanamalara sebep olabilir.
• Kan Sulandırıcı İlaç Kullanımı: Aspirin gibi ilaçlar kan pıhtılaşmasını geciktirdiği için kanamalar daha kolay oluşabilir.
• Alerjiler ve Solunum Yolu Enfeksiyonları: Burun içi dokuların tahriş olmasına ve kanamaya neden olabilir.
• Kimyasal Maddelere Maruz Kalma: Güçlü temizlik ürünleri ve kimyasal dumanlar burun mukozasını hassaslaştırabilir.
• Stres ve Anksiyete: Sinir sistemini etkileyerek burun damarlarının genişlemesine ve kanamaya neden olabilir.

Dünya Genelinde Burun Kanaması Durumu

Burun kanamaları dünya genelinde sık görülen bir rahatsızlıktır. Araştırmalar, yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan insanların burun kanamasına daha yatkın olduğunu göstermektedir. Özellikle soğuk iklimlerde ve kuru havalarda yaşayan bireylerde burun kuruluğu ve buna bağlı kanamalar daha sık görülmektedir.

Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?

Eğer burun kanaması yaşıyorsanız, aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Sakin Olun: Panik yapmak kan basıncını artırarak kanamanın şiddetlenmesine yol açabilir.
2. Dik Oturun ve Başı Öne Eğin: Başınızı hafifçe öne eğerek kanın boğaza akmasını engelleyin.
3. Burun Deliklerini Sıkın: Başparmak ve işaret parmağınızla burun deliklerini 5-10 dakika kapatarak kanamanın durmasını bekleyin.
4. Soğuk Kompres Uygulayın: Burun köküne veya enseye buz torbası yerleştirerek damarları daraltabilirsiniz.
5. Kanama Durduktan Sonra Sümkürmeyin: Sümkürmek kan pıhtısını bozarak kanamanın yeniden başlamasına yol açabilir.

Burun Kanamasını Önleme Yöntemleri

• Ortamı Nemli Tutun: Özellikle kış aylarında nemlendirici cihazlar kullanarak burun içinin kurumasını önleyin.
• Burun İçini Nemlendirin: Vazelin veya tuzlu su spreyleri ile burun iç dokularını koruyun.
• Sigara Kullanımını Bırakın: Sigara içmek burun mukozasını tahriş edebilir ve kanamalara neden olabilir.
• Kan Basıncınızı Kontrol Edin: Düzenli tansiyon ölçümleriyle yüksek tansiyona bağlı burun kanamalarını önleyebilirsiniz.
• Burun Karıştırma ve Sert Sümkürmeden Kaçının: Bu tür davranışlar burun içi dokulara zarar vererek kanamayı tetikleyebilir.

Hangi Durumlarda Doktora Gidilmelidir?

Aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir:

• Kanama 20 dakikadan uzun sürüyorsa.
• Burun kanaması sık sık tekrarlıyorsa.
• Kanama şiddetliyse ve kan kaybına bağlı baş dönmesi yaşıyorsanız.
• Burun kanaması kafa travması sonrası başladıysa.
• Kanama ile birlikte yüksek ateş veya vücutta morarmalar görülüyorsa.

Burun kanaması çoğu zaman ciddi bir sağlık problemi oluşturmasa da, sık tekrarlayan veya uzun süren burun kanamaları altta yatan bir hastalığın işareti olabilir.