Çocuklarda Alerjik Astıma Dikkat!

Alerjik astım; hava yolu duyarlılığına bağlı olarak gelişen, tekrarlayan hışıltı, hırıltı, nefes darlığı ile seyreden kronik bir hava yolu hastalığıdır. Alerjik astım çocuklukta görülen en sık kronik hastalıktır. Çocuklarda sıklıkla ilk 5 yaşta ortaya çıkmaktadır. Alerjik astım gelişiminde genetik ve çevresel faktörler çok önemlidir. Sağlıksız beslenme, evde sigara kullanımı ve hava kirliliği önemli çevresel faktörlerdendir. Çocuklarda gelişen alerjik astım giderek artmaktadır. Bunun nedeni olarak en sık kabul edilen hijyen hipotezidir.

Hijyen Hipotezi Nedir?

Hijyen hipotezi; gelişen ve değişen hayat koşulları, mikroplarla karşılaşma oranlarındaki değişiklikler, bağırsak florasında oluşan farklılıklar sonucu alerjik hastalıkların arttığı hipotezidir. Alerjik astım endüstriyel toplumlarda daha sık görülür. Yapılan çalışmalar doğal yaşamdan kopmanın, steril ve korumacı yaşamanın alerjik hastalıkları arttırdığını göstermiştir. Hijyen hipotezine göre aşırı steril, korumacı yaşam alerjik hastalıkları arttırıyor. Köy hayatı devam eden ailelerde alerjik astım hastalıkları, şehirde yaşayan ailelere göre belirgin şekilde azalıyor. Bu durum doğal hayattan kopmamaya, geçirilen enfeksiyon sıklığına, her enfeksiyonda antibiyotik kullanılmamasına ve bazı enfeksiyonların doğal atlatılmasına bağlanıyor.

Alerjik Astım Hastalığının Bulguları Nelerdir?

Alerjik astım hastalığının belirtileri; öksürük, hırıltı, hışıltı, nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissidir. Bulgular tekrarlayıcı karakterdedir. Çocuğun duyarlı olduğu alerjen, viral solunum yolu enfeksiyonları, egzersiz, sigara veya kimyasal maddeler gibi irritanlara maruz kalması sonucunda bulgular ortaya çıkar. Bazı hastalarda tek bulgu öksürük olabilir. Öksürük genellikle kurudur. Egzersizle genellikle gece artış gösterir ve uykudan uyandırır.

Alerjik Astım Tanısı Nasıl Konulur?

Çocukluk çağında alerjik astım hastalığının tanısı; ayrıntılı bir öykü, fizik muayene bulguları, laboratuvar tetkiklerinin birlikte değerlendirilmesi ile beraber konulur. Özellikle bir viral üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında ya da alerjisi olduğu şeylerle temas ettikten sonra ani gelişen öksürük, nefes darlığı, hırıltılı solunum bulgularının başlaması ve astım tedavisine iyi yanıt alınması alerjik astım tanısında en önemli bulgudur. Ailede anne, baba ya da kardeşlerde alerjik hastalık öyküsünün olması da etkili olmaktadır. Hastada alerji testlerinde pozitif bulguların olması tanıyı destekler. Ayrıca 5 yaşından büyük, uyumlu çocuklarda solunum fonksiyon testi önemli bir tanı kriteridir.

Alerjik Astım Hastalığının Tedavisi Nasıldır?

Astımda tedavi; eğitim, korunma, ilaç tedavisi ve alerjisi saptanan hastalarda gerekli durumlarda immünoterapi yapılması basamaklarından oluşmaktadır.

Eğitimde; astımın nasıl bir hastalık olduğu,  çocukların nelerden korunması gerektiği anlatılmalıdır. Astımlı çocuklarda en önemli tetikleyicilerden birisi viral solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bunun için grip aşısı yapılması, el hijyeni, salgın dönemlerinde kalabalık ortamlardan kaçınılması korunma açısından önemlidir. Ayrıca ev içinde sigara içilmemeli, parfümlerden ve kolonyadan kaçınılmalıdır.

Alerjik astım tedavisinde, ilaçlar hastalığı ortadan kaldırmamaktadır. İlaçlar hastalığın bulgularının kontrol altında tutulmasını sağlar. Alerjik astımda ilaç tedavisi; atak tedavisi ve koruyucu tedavi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Atak tedavisinde, bronşları daralmış çocuklarda rahatlatıcı ilaçlarla bronşlarda genişleme yaparak öksürük ve nefes sıkışmasında rahatlama sağlanır. Koruyucu tedavide ise ilaçlar, akciğerlerde astım nedeniyle gelişen bulguları kontrol etmek ve solunum yollarının zarar görmemesi için kullanılmaktadır. Uzun süreli kullanılırlar. İlaçların yanlış kullanımı sık olarak görülmekte ve tedavi başarısızlığının en önemli nedenlerinden birisini oluşturmaktadır. Bundan dolayı aileye iyi eğitim vermek gerekmektedir.