Servikal Disk Hernisi (Boyun Fıtığı)

Servikal Disk Hernisi (Boyun Fıtığı)

Boyun ağrılarının en sık nedenlerinden birisi boyun fıtığıdır. Boyunda 7 adet omur (vertebra) vardır. Omurga 33 omurdan oluşur. Vücudun dik durmasını sağlarken aynı zamanda omuriliği korumakla görevlidir.

Omurgayı oluşturan omurlar birbirine iki eklemle bağlıdır. Bunlar bir adet yumuşak disk ve iki adet faset denilen yüzeysel eklemlerdir. Disk, içinde omurgadaki baskıyı amortisör göreviyle karşılayan jelimsi yapıda bir sıvı ve dış kısmındaki sert bir bağ dokusundan oluşur.

Travma veya yaşlanmaya bağlı olarak diskin içinde sıvı kaybı oluşur ve disk yastıklama görevini yeterince yapamaz hale gelir. Aynı zamanda diskin dış kısmında oluşan bozulmalar ile disk içindeki jel yapı omurilik kanalına doğru taşar. Bu durum da boyun fıtığına neden olur. Bu taşma, kol ve vücut üst bölgesi sinirlerine bası yaparak değişik şikayetler oluşturur.

Boyun Fıtığı Nedenleri Nelerdir?

Boyun fıtığı genellikle 20-40 yaşları arasında, vücudunu çok kullanan kişilerde ortaya çıkar. Nedenini tespit etmek zordur. Hastaların bir kısmı fıtık olduğunu anlamadan hayatlarına devam eder. Fıtıklar herhangi bir travma olmadan kendiliğinden gelişebileceği gibi trafik kazaları, yüksekten düşme, ağır yük kaldırma, ters bir hareket yapma, bilgisayar başında uzun süre kalma, cep telefonunu başı öne eğerek kullanma gibi birçok nedenle de oluşabilir. Tam olarak genetik bir geçiş gösterilmiş olmasa da ailesinde bu hastalık olanlarda görülme sıklığı daha fazladır.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Boyun fıtığının en öne çıkan bulgusu boyun ağrısıdır. Fakat her boyun ağrısı fıtık kaynaklı değildir. Bunların büyük kısmı kas kökenli ağrılardır. Fıtığa bağlı olarak ortaya çıkan ağrılar sırta, kürek kemiğine, omuza, başın arka kısmına, şakaklara, kollara ve parmaklara yansıyabilir.

- El becerilerinde azalma,

- Kol ve parmaklarda uyuşma-karıncalanma,

- Yürürken takılma ve yürüyüş postüründe bozukluk,

- Duyu kaybı,

- Reflekslerde zayıflama,

- Denge ve koordinasyon kaybı,

- Kolda incelme görülebilir.

Tanı

Boyun fıtığı tanısı hekim tarafından yapılan muayenede ağrının cinsi ve yerinin tespiti ile konulmaya çalışılır.

Ağrının başlangıç zamanı, karakteri ve yayılma şekli tanıyı kolaylaştıran etkenlerdir. Herhangi bir kuvvet veya duyu kaybı ile anormal refleks kontrol edilir.

Ancak basının tam olarak yerini ve ağrıya sebebiyet verecek diğer nedenleri ayırt etmek için görüntüleme teknikleri gerekir.

Kesin tanı için röntgen, myelografi, EMG, bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR kullanılmaktadır. Röntgen filmi omurganın sadece kemik yapısı hakkında bilgi verirken; BT, omurga ve kemik patolojilerini gösterir. MR ise; omurga, omurilik, diskin yapısı ve basının yarattığı sinir deformasyonlarını en ince ayrıntısı ile tespit eder. Sinirlerin zarar görüp görmediği ise elektriksel bir ölçüm olan EMG ile saptanabilir.

Tedavi

Boyun fıtıkları çoğunlukla cerrahi tedaviye gerek kalmadan düzelir. Fıtık tedavisinde ilk etapta hastaya dinlenmesi önerilir. Bir süre istirahat ve egzersizden kaçınma, iyileşme sürecini hızlandırır. Ancak uzun süre hareketsiz kalmak sakıncalı olabileceğinden istirahat birkaç günü geçmemelidir.

İlaçla Tedavi

İlaçlar analjezik denilen ağrı kesicileri içerir. Bazen kas gevşeticiler eklemek gerekir. Yoğun ve azalmayan ağrı varsa, kısa süreli narkotik analjezik denilen uyuşturucu ilaçlar ve kortikosteroid ilaçlar denenebilir.

Son yıllarda gabapentinoidler denilen ilaçlar santral ağrı merkezine etkilerinden dolayı sıkça tercih edilmektedir. Ancak bu ilaçların doktor kontrolü dışında ve uzun süre kullanımı birçok yan etkiyi beraberinde getirebilir.

Cerrahi Tedavi

Bu tedavi; ağrısı tıbbi tedavi yöntemler ile geçmeyen, belirgin güç kaybı veya omurilik basısı olan hastalar için gerekli olabilir. Cerrahinin amacı diskin omuriliğe ve sinire bası yapan kısmının ortadan kaldırılmasıdır. Boynun ön tarafında veya ensede küçük bir kesi açılarak ameliyat gerçekleştirilir. Ameliyatın yapılış şekli; fıtığın yeri, ameliyatın içeriği ve doktorun tercihine bağlıdır.

Tüm cerrahi operasyonlar gibi bu operasyonun da çeşitli komplikasyon riskleri bulunmaktadır. Ameliyat sonrası kanama, omurilik veya sinir hasarı ya da enfeksiyon bu riskler arasındadır. Hastanın aile yapısı, genel sağlık altyapısı ve operasyon sonrası yaşam şekli nedeniyle fıtık tekrarlayabilir. Ameliyattan sonra 24 saat gibi kısa bir sürede hastalar taburcu edilebilir ve kademeli bir şekilde günlük aktivitelerine geri dönebilirler.

Spinal füzyon cerrahisi kullanılan bir yöntem olmakla birlikte, boyun hareketlerini azalttığı için fazla tercih edilmez. Günümüzde bu yöntem yerine çıkartılan diskin yerine hareketli protezler uygulanabilmektedir.

Diğer Tedavi Yöntemleri

Boyun fıtığı tedavisinin bir parçası da fizik tedavidir. Bu tedavi içinde esneme egzersizleri, masaj, ultrason, traksiyon, manuel terapi ve elektrikli kas uyarma yöntemleri gibi değişik seçenekler vardır.

Epidural enjeksiyonlar yoğun ağrılarda kullanılan bir yöntemdir. Omurilik zarı dışına veya sinir kökleri çevresine kortikosteroid veya lokal anestezik madde kullanılarak yapılır. Enjeksiyonun amacı bölgedeki ödem ve inflamasyonu azaltmaktır.