Safra Kesesi Taşları (Kolelitiazis)
Safra Kesesi Taşlarının Doğal Seyri
Asemptomatik; taşlar ömür boyu semptom (bulgu) vermeyebilir.
Biliyer kolik; genellikle ağır yemeklerden sonra yavaş yavaş başlar ve aynı şiddette birkaç saat sürer, sağ üst kadrandadır (karın bölgesinin sağ üst kısmı).
Akut kolesistit; ağrı genellikle 24 saatten uzun süredir vardır. Sağ üst kadranda mevcuttur. Muayenede karnın sağ üst bölgesi hassastır. Murphy Bulgusu olarak saptanır. Karaciğer enzimlerinde 2-3 kat yükselme ve ultrasonografi bulguları da mevcuttur.
Koledokolitiazis (± kolanjit); koledoktaki taş tıkanıklığa neden olmuşsa sarılık, kolanjite neden olmuşsa hem sarılık hem de yüksek ateş vardır.
Asemptomatik Kolelitiazis
Hastanın şikayeti olmadığı halde yapılan USG (ultrasonografi), BT (bilgisayarlı tomografi), ADBG (ayakta direk batın grafisi), laparotomi ile saptanır.
Her sene %3’ü semptomatik olur.
20 sene sonra bile 3’te 2’sinde hala bulgu yoktur.
Porselen safra kesesi, premaligndir (kanserleşme riski olan). Safra kesesi duvarında kalsifikasyon (kireçlenme) vardır.
Biliyer Kolik (Kronik Kolesistit)
Bu iki terim birbirinin yerine kullanılsa da, kronik kolesistit aslında patolojik bir tanıdır.
Safra kesesi taşlarının 3’te 2’si semptomatiktir.
Sıklıkla ağır yemekten sonra başlar.
Sıklıkla bulantı, bazen kusma eşlik eder.
Ağrı 24 saatten uzunsa akut kolesistit gelişmiş olabilir.
Tanı
Yukarıda sayılan tipik bulgular
USG de taş, çamur, kolesterolozis (kese duvarına yapışık milimetrik hareketsiz taşlar)
Akut Kolesistit
Safra kesesinin kimyasal veya bakteriyel iltihabıdır.
%95’i kolelithiazise (safra kesesi taşları) bağlıdır.
Klinik
Hastanın sağ üst bölgede ağrı bulantı kusma halsizlik şikayetleri ile başlar.
Tedavi
Kolesistektomi (safra kesesinin çıkarılması) kesin tedavidir.
Ameliyat zamanlaması 48-72 saat içinde belirlenmelidir.
Daha uzun bekleme sürelerinde akut kolesistitin nüks etmesi olasılığı vardır. Gerçekten de %20-30 civarında nüks gözlenmektedir.
Acil ameliyatlar ilk 24 saat içinde yapılmaya çalışılır, bu aşamadan sonra gelen hastalara da medikal tedavi uyguladıktan sonra elektif cerrahi uygulamaları tercih edilebilir.
Kolesistektomi (Safra Kesesi Ameliyatları)
1-Laparoskopik (Halk arasında delikli/lazer ameliyatı olarak da bilinir.)
2-Açık ameliyat şeklinde yapılmaktadır.
Safra Kesesinin Laparoskopik Olarak Alındığı Ameliyat Sizin İçin Uygun mu?
Laparoskopinin pek çok avantajı bulunmasına rağmen, daha önceden karın ameliyatı geçirmiş ya da bazı tıbbi koşullara sahip hastalar için uygun olmayabilir.
Laparoskopi konusunda eğitim almış bir cerrah ve kendi doktorunuzla yapacağınız tıbbi değerlendirme sonrasında safra kesesinin laparoskopik olarak alınıp alınamayacağına karar verilir.
Nasıl Bir Hazırlık Gerekir?
Laparoskopi ameliyatı öncesinde yapılması gereken muhtemel hazırlıklar aşağıda sıralanmıştır ancak her hasta ve doktorun kendine has bir durumu olduğundan, ortaya farklı tablolar çıkabilir.
Ameliyat öncesi hazırlık; yaş ve tıbbi duruma bağlı olarak, kan değerleri, tıbbi değerlendirme, göğüs röntgeni ve EKG gerektirir.
Ameliyattan önceki gece yarısından sonra, hiçbir şey yenmemeli ve içilmemelidir. Yalnızca cerrahın ameliyat sabahı biraz su ile alınabileceği söylenen ilaçlar kullanılabilir.
Kan inceltici ve anti-inflamatuvar ilaçlar ameliyattan birkaç gün ya da bir hafta öncesinde geçici olarak kesilmelidir.
Diyet ilaçları ameliyattan önceki iki hafta boyunca alınmamalıdır.
Sigara bırakılmalıdır.